Sinds ik begin jaren negentig in aanraking kwam met het improvisatietheater weet ik hoe krachtig leren door beleven is. Zo fijn dat ik dit regelmatig in de praktijk kan inzetten. Zo mocht ik in een trainingstraject 9 groepen een hele dag meenemen in deze manier van leren, binnen het thema persoonsgerichte zorg. Steeds begonnen we netjes aan tafels met een naambordje voor iedere deelnemer. Al gauw werd mij duidelijk dat hoe groter de chaos in de ruimte aan het eind van de dag was, hoe meer beleving er in de training zat.
Ik begin consequent steeds met een ervaringsoefening, in tweetallen, drietallen of met de hele groep tegelijk en koppel daar door middel van reflectie, de theorie en de vaardigheden aan. Als je eenmaal midden in de kring hebt gezeten, waarbij er 6 denkbeeldige, maar verschillend gekleurde ballen over je hoofd vliegen, en het jouw taak is in de gaten te houden wie welke kleur bal in handen krijgt, weet je wat het betekent als je met een door dementie beschadigd brein in een huiskamer zit. Ogenschijnlijk rustig maar met een piepje van de vaatwasser, een gesprekje tussen twee mensen achter je, André Rieu op de achtergrond en een rammelende kar op de gang. Hoeveel prikkels kun je aan en hoe lang hou je dat vol?
Of probeer er in een tweetal eens achter te komen wat het lievelingseten van je gesprekspartner is, terwijl je wel mag praten maar geen enkele vraag mag stellen. Vragen veroorzaakt stress, zeker als je brein je in de steek laat, ontwijkende of ontkennende antwoorden zijn dan veilig. “Gaat u mee naar de klassieke muziek?” Mee? Met wie? Klassieke muziek? Hoe ver is dat? Hoe kom ik dan weer thuis? “Nee, een andere keer misschien”. “Nee, ik heb hoofdpijn”.
Ria van Dinteren beschrijft in haar boek: Brein in training, wat het brein nodig heeft om te leren:
Veiligheid, het reptielenbrein in rust
Voeding, uitdagend materiaal, zuurstof, beweging, rust en slaap
Emotie, als je emotie aan het leerproces koppelt, onthouden deelnemers het beter
Verbinding, gebruik alle zintuigen en laat je deelnemers samen leren
Verwerking, focus op herhaling
Hoe mooi is het als deelnemers op basis van een zelfgekozen praktijkopdrachtje terugkomen met een zelf geoefende vaardigheid die in de praktijk nog werkt ook.
Niets krachtiger dan leren door beleven: The Experience Day!
